|
|
|
โดย วรเทพ ไวทยาวิโรจน์
|
|
ปรากฎการณ์ก่อกำเนิด “สหกรณ์”
พระพุทธองค์ทรงปรารภว่าการเกิดมาเป็นมนุษย์นั้นเป็นทุกข์ พระองค์จึงทรงคิดหาทางดับทุกข์ หากกล่าวว่า “ชีวิตที่เป็นสุขคือชีวิตที่มิใช่ชีวิต ชีวิตที่เป็นชีวิตคือชีวิตที่มิเป็นสุข” คงไม่ห่างไกลจากสัจธรรมนัก
ความสุขของมนุษย์จำแนกได้เป็น 2 ประเภท คือ |
|
1. ความสุขอันเป็นปรมัตต์ คือ วิมุตติสุข |
|
2. ความสุขอันเป็นสามัญแห่งมนุษย์ คือ โลกียสุข |
|
มนุษย์ทั่วไปยังวนเวียนอยู่ในโลกียสุขแทบทั้งสิ้น เพราะมนุษย์มีภาระที่ต้องรับผิดชอบ ในท่ามกลางกระแสสังคม มีปรากฏการณ์ทางสังคมที่ยึดหลักความยุติธรรม นำหลักความมีคุณธรรม คือ ความสุจริต ซื่อตรง เอื้อเฟื้อ เผื่อแผ่ อุปถัมภ์ค้ำชู สามัคคีปรองดอง และรักมั่นในหมู่คณะ ซึ่งเป็นที่มาของปรากฏการณ์แห่งการก่อกำเนิด “สหกรณ์” ซึ่งเป็นหนทางของความรื่นรมย์ ความเพียงพอต่อการดำรงชีวิต ตลอดจนการสร้างความสุขอันอบอุ่นที่ยั่งยืน ความสุขที่สหกรณ์รังสฤษฎิ์ขึ้นมา เกิดจากการนำเอาปรัชญาสหกรณ์และอุดมการณ์อันทรงคุณค่าไปแปรสู่เส้นทางปฏิบัติ แนวทางที่สหกรณ์ได้กำหนดในวิถีทางแห่งการดำเนินงานของสหกรณ์ที่จะสถาปนาความสุข ได้จะจำแนกออกเป็น 2 ระดับ คือ |
|
1. ความสุขขององค์กรสหกรณ์ (ORGANIZATIONAL HAPPINESS) |
|
2. ความสุขของมวลสมาชิกสหกรณ์ (MEMBER’S HAPPINESS) |
|
ความสุขขององค์กรสหกรณ์
ความสุขของสหกรณ์สามารถจำแนกจากการปฏิบัติ 3 ด้าน คือ |
|
1. การสร้างงานให้มีความสุข ได้แก่ เอกภาพในงาน เอกภาพในการบริหาร สัมพันธภาพที่ดีในงานใสและสะอาดในการปฏิบัติงาน การจัดองค์งานที่เป็นระบบ ความมีระเบียบในการทำงาน ฯลฯ |
|
2. การดูแลเงินให้เรียบร้อย สหกรณ์ต้องดูแลทรัพย์สินของสหกรณ์ให้รับการพิทักษ์อย่างปลอดภัย ได้แก่ มีประสิทธิภาพในการบริหารเงิน ลดความเสี่ยงภัยทางการเงิน สร้างมูลค่าเพิ่มทางการเงิน กระจายผลประโยชน์สู่สมาชิกโดยทั่วกัน ไม่เน้นทางด้านทรัพย์สินหรือกำไรเป็นสำคัญ มีการลงทุนที่อยู่ในหลักจริยธรรม ฯลฯ |
|
3. ดูแลบุคลากรให้มีความสุข บุคลากรสหกรณ์ประกอบด้วย 4 ฝ่าย คือ
3.1 สมาชิก ได้แก่ มีสวัสดิการตามควรจากสหกรณ์ มีการออม มีสิทธิเสมอกัน แบ่งผลประโยชน์เท่าเทียมกันตามสภาพเศรษฐกิจของตนและองค์การ มีมาตรฐานการปฏิบัติในด้านต่างๆ อย่างเดียวกัน สามารถได้รับความ ช่วยเหลือทางเศรษฐกิจเท่าเทียมกัน ฯลฯ
3.2 คณะกรรมการ ได้แก่ อิสระในการกำหนดนโยบายและแผนงานมีอิสระในการกำหนดระเบียบ กฎเกณฑ์ มีสิทธิ์ได้รับพัฒนาจากสหกรณ์ในด้านต่างๆ มีหน้าที่เป็นตัวแทนสหกรณ์โดยสมบูรณ์ มีสิทธิ์ประโยชน์จากการทำงานให้สหกรณ์ ฯลฯ
3.3 เจ้าหน้าที่มีสิทธิ์ ได้แก่ ได้รับการปกป้องจากการทำงานที่สุจริต ได้รับค่าตอบแทนการทำงานที่ยุติธรรม ได้รับการพัฒนาตนเอง ได้รับความก้าวหน้าในงาน ได้รับสวัสดิการ ได้รับการดูแลให้มีความมั่นคงในการงานและดำรงชีวิต ฯลฯ
3.4 ผู้ตรวจสอบกิจการ ได้แก่ สามารถอยู่ในตำแหน่งได้ตามสิทธิ สามารถเข้าประชุมร่วมกับคณะกรรมการดำเนินการในวาระที่เกี่ยวข้องหรือกรรมการร้องขอ สามารถเรียกเอกสารของสหกรณ์มาตรวจสอบได้ สามารถปกป้องความลับของสหกรณ์ เจ้าหน้าที่ สมาชิก กรรมการ สามารถได้รับสวัสดิการตามกรอบที่คณะกรรมการเห็นชอบ สามารถได้รับค่าตอบแทนได้ ฯลฯ
|
ความสุขของมวลสมาชิกสหกรณ์
ความสุขที่เกิดจากการดำเนินชีวิตที่ราบรื่น รื่นรมย์ ซึ่งต้องอาศัยบริการจากสหกรณ์เป็นพื้นฐานในการ
สร้างความอภิรมย์แก่ชีวิต สมาชิกสหกรณ์สามารถพิจารณาด้านความสุขได้จากปัจจัยหลายประการ เช่น การได้รับ สวัสดิการต่างๆ จากสหกรณ์ การได้รับการคุ้มครองในรูปต่างๆ จากสหกรณ์ การได้รับการปกป้องต่างๆ จากสหกรณ์
การได้รับการช่วยเหลือทางการเงินจากสหกรณ์ การได้รับบริการที่ดีและเท่าเทียมสม่ำเสมอจากสหกรณ์ การมีเงิน
ออม การมีหุ้นที่สม่ำเสมอ การไม่มีหนี้สิน ฯลฯ
มาตรการวัดความสุข
ความสุขเป็นนามธรรมอันเป็นเอกลักษณ์ของแต่ละบุคคล จึงยากที่จะแสดงให้ชัดเจนได้ว่าความสุข
มวลรวมของคนในสังคมสหกรณ์เป็นอย่างไร โดยทั่วไปอาจกำหนดขอบเขตกรอบความสุขของสหกรณ์ตามหลัก
ใหญ่ๆ ที่พอจะใช้เป็นแนวทางแห่งมาตรการในการชี้วัดความสุขได้ การกำหนดมาตรการวัดความสุข พิจารณาวาง
กรอบแห่งการชี้วัดความสุขออกเป็น 2 ด้าน คือ
|
|
1. ความสุขขององค์กร (สหกรณ์) |
|
2. ความสุขของเอกบุคคล (สมาชิกสหกรณ์) |
|
นิยามคำ ความสุขขององค์การ (สหกรณ์) ประกอบด้วย ความมีเอกภาพในการดำเนินงาน (Unity)
การดำเนินงานภายในมีความกลมเกลียวกัน (Corporation) มีสภาพคล่องดี (Liquidity) การพิจารณาความเสี่ยงที่
ี่เผชิญอยู่ (Risk) มีหลักประกันความมั่นคงที่ดี ปลอดภัย (Security) มีทรัพย์สินสะสมมากเพียงพอต่อการบริหาร
(Asset) สามารถควบคุมหนี้สินทั้งภายในและภายนอก (Debt) มีการจัดสวัสดิการที่ดีขึ้น (Welfare) การปฏิบัติงาน
มีระบบขั้นตอนที่ดี (System) มีระเบียบกำกับการทำงานครอบคลุมถูกต้อง (Regulation) การปฏิบัติงานสอดคล้อง
กับระเบียบไม่ซ้ำซ้อน (Operation) มีความเจริญเติบโตต่อเนื่อง (Growth & Development) มีเงินทุนเพียงพอ
(Capital) การจ่ายคืนผลประโยชน์ยุติธรรม (Return on benefit) มีการบริการหลายรูปแบบให้แก่สมาชิก (Service)
นิยามคำ ความสุขของสมาชิกสหกรณ์ ประกอบด้วย มีสุขภาพดี (Healthy) มีเงินออมสม่ำเสมอ
และซื้อหุ้นเพิ่ม (Saving) มีการนันทนาการต่างๆ (Recreation) มีที่อยู่อาศัยที่มีคุณภาพดีพอแก่อัตภาพ (Resident)
ไม่มีหนี้สินหรือมีหนี้สินก็ผ่อนชำระได้ (Debt) ไม่มีภาระที่ก่อให้เกิดปัญหาการครองชีพ (Burden) มีความสุขกับ
การทำงาน มีความก้าวหน้า (Job & Mission) มีสังคมสโมสร (Social) ได้รับการยอมรับยกย่องในสังคม (Honor)
มีความสุขสำราญในการดำรงชีวิต (Happiness) มีสภาพคล่องทางการเงินที่ดีไม่ขัดสน (Liquidity) มีทรัพย์สินที่
ปลอดภาระเพียงพอแก่ฐานะแห่งตน (Asset) มีสภาวะแวดล้อมในการดำเนินชีวิตที่ดี (Environment) มีหลักประกัน
ความมั่นคงในชีวิต ไม่มีหนี้สิน (Security) มีอาหารสมบูรณ์ตามฐานะแห่งตน (Food)
| |
